DNB toetst bestuurders te bruut

Waarom kregen Hoek en Roozen geen groen licht van DNB voor bestuurdersfuncties bij Delta Lloyd? Staatssteun was voor deze verzekeraar niet nodig tijdens de crisis. Een witte raaf in de financiële wereld, zou je zeggen. Maar wordt hun omgang met risico’s nu bestraft, zijn de heren ondeskundig, zijn de criteria echt helder en worden mensen onder gelijke omstandigheden overeenkomstig de maat genomen? … wat voor maat, wat vinden we daarvan?

Bij een rechtgang zullen de (inhoudelijke) criteria helder zijn en de overwegingen bij het oordeel eveneens. Er is bovendien een solide bescherming van de belangen van verdachten: onschuldassumptie en recht op een fatsoenlijke verdediging, alsmede de mogelijkheid van hoger beroep. Maar bij een (dreigend) negatief oordeel van DNB kun je maar beter gelijk de plaat poetsen, is de consensus. Het recente rechterlijke oordeel dat Delta Lloyd fout zat en DNB terecht heeft gehandeld – hoewel kritische noten zijn gekraakt over de ondernemersvrijheid en aanwijzingen van DNB over het risicobeleid – was wat mij betreft procedureel. Dat toezicht inhoudelijk botst met de trias politica komt dan amper om de hoek kijken. Ik denk dat de eisen aan dergelijke bestuurders anders moeten worden gehanteerd. Nu lijkt het teveel op de ballotage bij een studentenvereniging. Dit kan zo niet in een fatsoenlijke rechtstaat.

Dat DNB zich ook met het risicobeleid bemoeit lijkt redelijk, kijkend naar verstrekte staatssteun. Maar die heeft juist Delta Lloyd niet gekregen en de bestuurders van instellingen waar dat wel is gebeurd zijn echt niet zo afgeserveerd. Weten we eigenlijk wel (goed) wat financiële risico’s zijn? (Value at risk is de maat waarover ik het meest lees, maar zwarte zwanen mis je zo gegarandeerd!) Terugkijkend naar het begin van de financiële crisis, maar ook bijvoorbeeld de overname van AbnAmro, het functioneren van Icesave, denk ik dat DNB niet echt de club is om dat soort zaken goed te beoordelen. Hun wettelijke taak toe te zien op een goed functionerende financiële wereld is wel heel ongelukkig uit de verf gekomen. Dat toezicht moet op een veel bescheidener leest worden geschoeid: in lijn met de trias politica en de rechtstaat, en met respect voor de eigen verantwoordelijkheid van de ondernemer.

De ondernemer moet in beginsel ook gewoon mensen met de juiste maatschappelijke kwalificaties – diploma’s, loopbaan, geen vermogensdelicten – kunnen benoemen. Als de maatschappij daarbij aanvullende eisen nodig acht kan dat bijvoorbeeld middels eisen aan opleidingen die verplicht worden gesteld voor bepaalde functies.

Ik voel een soort bewondering voor Delta Lloyd’s moed om daadwerkelijk deze strijd aan te gaan en het resultaat stemt me triest. De wetgever moet een pepertje in het bekende orgaan krijgen om toezicht flink te gaan kortwieken. Er zijn nog veel meer noten te kraken over DNB, en eigenlijk ook over andere toezichthoudende organen. Waarom doet de politiek niets met alle kritiek op toezicht naar aanleiding van de crisis? Vooral daar wringt de schoen!